عزت نفس کودکان: ۱۱ نکته کلیدی برای ایجاد عزت نفس در کودکان

ایجاد عزت نفس در کودکان به همین راحتی که فکر میکنید نیست. تشویق بیش از حد یا کمتر از حد می تواند عواقب بدی داشته باشد. در مجموع شما باید راهنمای ایجاد عزت نفس کودکان را بخوانید تا بتوانید این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.

هفته گذشته، آرون، پسرم، در تیم فوتبال مدرسه، گل زد. من واقعا به این مسئله افتخار می‌کردم و نمی‌توانستم آن را بر زبان نیاورم. «کارت خیلی خوب بود رفیق!! تو بهترینی». من خوشحال بودم، او نیز خوشحال بود و همه دنیا درست و خوب به نظر می‌رسید.

این اولین باری نیست که فرزندانم تحسین کردن من را نسبت به خودشان می‌شنیدند. من بزرگ‌ترین طرفدار آن‌ها و یک تشویق کننده فوق العاده بودم. این روزها وقتی فرزندانم تمرین گیتار می‌کنند، گل می‌زنند یا در شستن ظرف‌ها کمک می‌کنند، تشویق‌شان می‌کنم. منطق مادر این‌گونه است : بچه کار خوبی انجام می‌دهد (یا به اندازه کافی برای من خوب است)، بنابراین من هم کاری می‌کنم که نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد. این به معنای تقویت عزت نفس کودکان است. یا من این‌گونه فکر می‌کنم. برخی مسائلی که ممکن است درمورد عزت نفس کودکان در نظر نگرفته باشید را در این‌جا آورده‌ایم.

۱. عقب بروید

به گفته جیم تیلور، نویسنده کتاب کودکان‌تان می‌شنوند: ۹ پیامی که باید از شما بشنوند، روش‌هایی بهتر از تحسین کردن هر کاری که کودک می‌کند برای ایجاد عزت نفس در او وجود دارد. برای این کار، شما باید یاد بگیرید که عقب بکشید و بگذارید کودک ریسک کند، انتخاب کند، مسائل را حل کند و چیزی که شروع می‌کند را ادامه دهد.

۲. تحسین بیش از اندازه کودکان مضر است تا مفید

تیلور می‌گوید عزت نفس کودکان از احساس دوست داشته شدن و امنیت و شایستگی می‌آید و اگرچه والدین، کودکان‌شان را با دو مورد اول بمباران می‌کنند اما شایستگی – توانایی در انجام کارها – نیازمند زمان و تلاش است. او می‌گوید آن‌قدر که دلمان می‌خواهد نمی‌توانیم کودکان‌مان را با تحسین کردن به صلاحیت و توانایی برسانیم.

در واقع، با تحسین بیش از اندازه کودکان، بیشتر ضرر می‌رسانیم تا سود. تیلور می‌گوید با این کار، توانایی و میل او را پایین می‌آوریم. اگر مدام به کودک خود بگویید ک دارد یک کار فوق‌العاده می‌کند، در واقع به او می‌گویید دیگر نیازی به تلاش بیشتر ندارد. اما اطمینان از انجام کارها، تلاش، شکست و تلاش دوباره می‌آید. در واقع از تمرین می‌آید.

سامانتا مک لیود، که چهار پسر یک تا نه ساله دارد، معتقد است، تشویق مداوم می‌تواند عزت نفس کودکان را از بین ببرد. این‌که کودکان فکر کنند عالی و بی نقص هستند یا همیشه سعی کنند عالی باشند، یک استاندارد غیر ممکن است. او می‌گوید یک تشویق نادرست، آن‌ها را گیج می‌کند. « اگر پسر نتواند کلمات را هجی کند و من به او بگویم کارش وحشتناک است، او عدم اطمینان به توانایی‌های خود را یاد می‌گیرد. همچنین فکر می‌کند تحسین فقط یک دروغ مطلق است».

تیلور همچنین می‌گوید، این‌که به کودک بگویید بهترین، باهوش‌ترین یا با استعدادترین است، او را در مسیر بدی قرار می‌دهید. با این کار یک فرد خودخواه را خلق می‌کنید که فکر می‌کند خط خطی‌هایش شبیه به نقاشی‌های مارک روتکو است و دیر یا زود می‌فهمد که این‌گونه نیست.

۳. بگذارید کودک‌تان ریسک‌های سالم بکند

ویکتوریا سوپیک، مدیر عامل Kids & Company – یک شرکت مراقبت از کودک در تورنتو- و مادر هشت فرزند می‌گوید زمانی که کودک‌تان ریسک‌های سالم و درستی می‌کند عقب بایستید. برای ایجاد اطمینان در دنیا، بچه‌ها باید فرصت داشته باشند، انتخاب کنند و مسئولیت آن‌ها را بپذیرند. او والدین بسیاری را می‌بیند که تمام مدت سعی می‌کنند کودکان‌شان را از شکست نجات دهند.

سوپیک این صحنه را به یاد می‌آورد که پسر دو ساله‌اش – فریزر- بطری آب پرتقال را در یک مهمانی بلند کرد. او می‌خواست آن را در لیوان بریزد.  او می‌گوید من فقط آن‌جا ایستادم و نفسم را حبس کردم. سوپیک به جای این‌که پسرش را قبل از امتحان کردن آن کار نجات دهد، به صحنه‌ای که فریز تمام نوشیدنی را روی زمین ریخت نگاه کرد.

سپس بهترین قسمت ماجرا رسید: فریزیر یک خدمتکار پیدا کرد، از او یک دستمال خواست و سپس خرابکاری خود را تمیز کرد. سوپیک می گوید او مشکل خود را درست مانند ما به عنوان بزرگسالان موفق، حل کرد.

۴. بگذارید کودکان خودشان انتخاب کنند

سوپیک می‌گوید زمانی که کودکان انتخاب‌های  متناسب با خودشان دارند، احساس قدرت بیشتری می‌کنند. او به این نکته اشاره می‌کند که کودکان در سن دو سالگی می‌توانند پیامدهای تصمیمات خود را در نظر بگیرند. سوپیک همیشه به کودکان خود اجازه می دهد که درمورد این‌که کت، کلاه و دستکش را در زمستان بپوشند یا نپوشند تصمیم بگیرند. چون تفاوت میان سرد و گرم را می‌دانستند، دیگر به خودشان مربوط بود. او می‌گوید آن‌ها باید روی بدن خود کنترل داشته و مسئولیت انتخاب‌های خود را بپذیرند.

۵. اجازه دهید در خانه کمک کنند

تیلور می‌گوید برای ایجاد عزت نفس، کودکان به موقعیت‌هایی نیاز دارند که توانایی خود را نشان دهند و احساس کنند نقش‌شان ارزشمند است. در خانه – حتی زمانی که تازه شروع به راه رفتن کرده‌اند – از آن‌ها بخواهید که در پخت غذا، چیدن میز غذا و آماده کردن تخت خواب به شما کمک کنند.

۶. تشویق‌شان کنید تا علایق خود را دنبال کنند

یک راه مطمئن دیگر برای تقویت اعتماد در بچه‌ها تشویق آن‌ها به کارهایی است که به آن‌ها علاقه نشان می‌دهند و مطمئن شوید که تا تکمیل آن پیش می‌روند. مهم نیست چه کاری باشد – می‌تواند هر چیزی از شنا در استخر گرفته تا بردن در بازی‌های ویدیوئی باشد. نکته مهم  ادامه دادن کاری که شروع کرده‌اند است. در این صورت، در انتهای کار احساس رسیدن به یک دستاورد به آن‌ها دست می‌دهد.

۷. کاری که باید در زمان تلاش یا شکست بچه‌ها انجام داد

اگر عزت نفس کودک زمانی که از تیم ژیمناستیک خط می‌خورد یا نمی‌تواند جدول ضرب را حفظ کند، پایین بیاید چه؟

۸. روی آن فکر کنید

تیلور می‌گوید بسیاری از والدین این مسئله را شکست تلقی می‌کنند. آن‌ها فکر می‌کنند تقلا و شکست، به عزت نفس کودک‌شان آسیب می‌زند اما این در واقع یک فرصت طلایی برای ساختن آن است.

۹. نشان دهید که عشق شما بدون قید و شرط است

به کودک خود اجازه دهید تا بفهمد حتی زمانی که شکست می‌خورد یا تصمیمات اشتباه می‌گیرد باز هم او را دوست دارید. سوپیک به این مسئله اشاره می‌کند که اگر شما فقط درمورد عملکرد صحبت کنید او فکر می‌کند که او را فقط به خاطر کارنامه یا نقش رهبری که در بازی دارد دوست دارید.

۱۰. مطمئن شوید که اهداف کودک‌تان قابل دسترس و در سطح متناسب با توانایی‌های او باشند

این به این معناست که به او پیشنهاد دهید تا به لیگ خانگی (مسابقاتی که تمام اعضاء آن از یک مجموعه هستند) که در آن جا می‌تواند یک ستاره باشد بپیوندد تا این‌که آخرین فرد انتخابی در تیم الف باشد. مک لیود، این درس را زمانی یاد گرفت که پسرش الکس کلاس دوم بود. الکس در خواندن احساس ناتوانی می‌کرد و آماده دست کشیدن از آن بود که مک لیود با کتاب‌های خانه درخت جادویی که کمی پایین‌تر از سطح الکس بود به خانه آمد. او می‌گوید الکس هر دو روز یک بار یک بخش را می‌خواند و آن‌قدر به خودش افتخار می‌کرد که خواندن مجموعه کتاب‌های Goosebumps را شروع کرد. سپس مادر با پسرش درمورد این صحبت کرد که چگونه انتخاب الکس برای تمرین کردن، جواب داده است و پشتکار او را نیز تحسین کرد.

۱۱. تشویق مناسب داشته باشید

تیلور می‌گوید اگرچه تشویق معمولا به صورت اشتباه به کار می‌رود اما زمانی که خاص و درست باشد، برای ساخت عزت نفس کودکان بسیار ارزشمند است.

لورنا کراس، معلم موسیقی سابق، به یاد می‌آورد که از دانش آموزان گروه کر خود می‌خواست که یک  «فایل تحسین » که پر از تحسین و تمجیدهایی که دریافت کرده‌اند است، داشته باشند. هر وقت نام خود را در یک برنامه یا مقاله روزنامه دیدند یا از کسی تعریفی شنیدند، آن را در آن فایل بگذارند. وقتی کودک روز بدی داشت، می‌تواند آن تحسین و تمجیدها را درآورد و همه کارهای درستی که انجام داده‌ است را بخوانند و این کار باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به خودش داشته باشد.

تیلور می‌گوید این فایل تحسین خیلی موثر است زیرا خاص بودن آن‌ها را به خودشان نشان می‌دهد و به آن‌ها می‌آموزد که تمرین، پاداش دارد. سوپیک می‌گوید و این تمرین – تلاش – است که باید در مرکز تحسین قرار بگیرد. فقط به او نگویید بازی خوبی بود. بگویید پاسی که به هم تیمی خود دادی عالی بود.

به یاد داشته باشید که یک تحسین غیر مستقیم کوچک مثلا یک ستاره روی برنامه آن‌ها تاثیر شگفتی دارد. مادر نانسی بوتلو، خلاق‌تر است. او کاری می‌کند که کودکانش، کمی تعریف را یواشکی بشنوند. من به دوستانم می‌گویم که معلم مارگارت چه‌قدر مهربان است یا دیدم که بریجیت در بستن کفش‌های خود چه‌قدر تلاش می‌کند. گل از گل بچه‌ها می‌شکفد. چون بچه‌ها گوش ایستاده بودند ، می‌دانستند حرف‌های من واقعی است و من فقط نمی‌خواهم کاری کنم که احساس خوبی به آن‌ها دست دهد.

فهرست عزت نفس شما

برخی از کارهایی که با استناد به سازمان سلامت روان کانادا می‌توانید برای پرورش کودکانی با عزت نفس انجام دهید را در این‌جا آورده‌ایم:

خاص باشید. شما باید به کودکان خود کمک کنید تا استعدادها و توانایی‌های خود را کشف کنند و برای نقاط قوت خود ارزش قائل باشند. اما به آن‌ها یاد بدهید که خاص بودن به معنای بهتر از دیگران بودن نیست.

هدف داشته باشید. به کودکان خود یاد بدهید که برای یک هدف کار کرده و به دستیابی‌های خودشان افتخار کنند. فرصت موفقیت را برای‌شان فراهم کنید.

تلاش کنید، دوباره تلاش کنید. کودکان خود را تشویق کنید که به شیوه خود چیزها را امتحان کنند، با چالش‌ها روبرو شوند و ریسک کنند.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – مژگان گوران

منبع: todaysparent