امروز ۲۱ شهریورماه مصادف با یکصدوبیستمین سالگرد ورود «سینما» به ایران، در حالی «روز ملی سینما» را جشن می‌گیریم که پرده‌های نقره‌ای سینماها بیش از همیشه دلتنگ حضور پرشور مخاطبان هستند.
امروز سینمای ایران ۱۲۰ ساله می‌شود و برای بیستمین سال اهالی سینما و سینمادوستان «روز ملی سینما» را به یکدیگر تبریک می‌گویند؛ هرچند همراه با آه حسرت و نگران از خوابی که «کرونا» برای آینده این سینما دیده است!
کوانکای اسپانیایی نویسنده کتاب تاریخ سینما در جلد اول این کتاب می نویسد؛ از ایران هنری می آید بنام لکو ما نیکا که تصاویر متحرك در یک جام را نشان می دهد . فرخ غفاری در مجله فیلم و زندگی شماره 5 به شرح ابزاری به نام فانوس خیال پرداخته که بسیاری آن را همان لکو ما نیکا ی مورد اشاره کو اتکا می نامند . فانوس خیال ابزاری است که بسیاری از شعرای ایرانی مانند خیام و غزالی به آن اشاره داشتند خیام در جایی می گوید:
این چرخ فلک که ما در او حیرانیم فانوس خیال از او مثالی دانیم
خورشید چرا غد آن و عالم فانوس ما چون صور یم کا ند رو حیرانیم
و غزالی می سراید :
دهر فانوس خیال و مردمان حیران در او
مردمان چون صورت فانوس سر گردان در او
فرهنگ غیاث ا لغات آن را چراغی نامیده که از آن تصاویر متحرک بر دیوار نشان داده می شود همچنین ابزاری به نام شیشه سی و دو پیشه است . آقای یحیی ذکا این دستگاه را در جیب ا لسیر یافته و می نویسد ؛ در سال 869 قمری در حضور سلطان سعید گورکانی صنعت گری از اصفهان به نام خواجه علی ارده گر اصفهانی در یک دستگاه تصویر متحرک سی ودو صنعت کار اصفهانی را که هر یک مشغول به کاری بودند را نشان داد که آن را به همین مناسبت شیشه سی و دو پیشه نامیدند . می توان گفت که این اولین فیلم مستند و اولین سینما تو گراف جهان بود ، که توسط ایرانیان ساخته شد بهرام بیضایی در کتاب تاریخ نمایش می نویسد عمر این دستگاه به قرن ها ی اخیر نرسید و در جر یان حوادث روزگار نتوانست از جنگ ها و بلا یای روزگار مصون بماند 21 شهریور روز سینماست !
به قلم :نریمان ستار زاده
0 پاسخ به "21 شهریور روز سینما مبارک"